Сценарий “Аптаах Саҥа дьыл” орто бөлөх оҕолоро

Михайлова Марфа Гаврильевна,
воспитатель,
МБДОУ Детский сад “Тускул”,
Республика Саха (Якутия), Верхневилюйский улус, с. Далыр

Сыала: о5олорго уорэн – котон, аптаах киэьээни тэрийии, о5олор дуоьуйа сынньанан остуоруйа5а итэ5эйэн дьиэлэригэр баралларын ситиьии.

Оруоллар:

Ыытааччы – Розалия Ивановна.

Хаарчаана – Виктория Илларионовна (МичийээнэВалерьевна).

Тымныы о5онньор –

Албын Саһыл – Лидия Васильевна.

Еруен уен –  Марфа Гаврильевна. (Виктория Илларионовна).

Оҕолор киэргэммит зал иһигэр араас маскарад буолан олороллор, бу манна бааллар гномиктар,Феялар, араас маскарадтаах о5олор.

Бэhиэлэй музыканан до5уhуоллатан еруен уен киирэн кэлэр

Ыытааччы: Сылы быhа кэтэспит күндү кэммит, күлүмүрдүүр харыйалаах Сана Дьылбыт, аптаах кэрэ киэhээбит!

Ыытааччы:Тыа саҕатыгар, кып-кырачаан дьиэҕэ, хайа үрдүгэр олорор биһиги хорсун хоодуот еруен уеммут.

Еруен уен: Ля-ял-ля (ыллыыр),

Мин Сана дьыллааҕы Еруен уеммун

Кыра эрдэхпиттэн Уенурэрбин себулуубун

Наһаа да өр утуйдум

Сыалай 12 сылы быһа кэтэстим

Атахтарым утуйаннар

Үнкүүлүөхтэрин баҕараллар

Дракон  сыла бутэн эрэр

Кэлин манна миэхэҕэ

Үнкүүлүөхпүт – оонньуохпут

Сана дьылы уруйдуохпут!!!

Хаарчаана киирэр

Хаарчаана: Дорообо Сана дьыллааҕы Еруен уен, Сана Дьылынан, Сана дьолунан! Кэллим мин эйиэхэ бырааhынньыкка ыалдьыттыы, аптаах киэhээни бэлэхтии. Онтон тоҕо бу оҕолорбут суохтарый, кэрэчээн харыйабыт уота умайбакка турарый?

Еруен уен: Дорообо Хаарчаана, чаһыбыт эрдэ дии… билигин оҕолорбут, тымныы оҕонньор кэллэхтэринэ харыйа уота дьэ биирдэ умайар. (Ким эрэ ааны тонсуйар тонсуйар)

Еруен уен: Ээ, оҕолорбут Сана дьылга кэллилэр, хайа чаьыбыт эрдэ дии, тоҕо эрдэ кэлбиттэрэй?  Мин ааны баран арыйыам

(Саьыл киирэн кэлэр)

Саьыл: Хайа эһиги манна бырааһынньыктаары сылдьаҕыт дуу?

Еруен уен: Аһаа, биьиэхэ бүгүн манна Сана Дьыллааҕы бырааһынньык, ырыа-тойук, көр-күлүү, оонньуу арааһа буолар.

Саьыл: Буолбат, буолуо да суоҕа, миигин бырааһынньыкка ыҥырбатаххыт ол иһин, мин соруйан,  эн еруен уен оҕолорго ыыппыт ЫҤЫРЫЫ СУРУККУН барытын хайыта тарпытым, онон эн бырааьынньыккар биир да ыалдьыт кэлиэ суо5а ХА-ХА-ХА…

Еруен уен: (ЫТЫЫР) Наһаа да куьаҕан хара санаалаах саһылгын, эн быракааһын албынын бэрт, ол иьин мин эйигин ынырбатаҕым бар мантан (Ытыыр)

(Саьыл тахсан барар)

Хаарчаана: Санаарҕаама Сана дьыллааҕы Еруен уен чаһыбыт эрдэ дии, мин эйиэхэ комолоһүөм. Мин аптаахпын дии… баран оҕолорбутун ынырыаххайын.

Еруен уен: Хайдах ону биһиги кинилэри аҕалабыт?

Хаарчаана: Баар миэхэ аптаах палочка (көрдөрөр), 1,2,3 айаннаатыбыт (музыка тыаһыыр, салгыҥҥа көтөллөр)

Хаарчаана: Ханна эрэ тиийэн кэллибит, манна кимнээх бааллара буолуой?

(Музыка тыаhыыр) о5олор ункуулуу слдьаллар.

Еруен уен: Үтүө күнүнэн! Мин доҕордорум, атастарым. Мин эһигити саҥа дьыллааҕы бырааһынньыкка ыҥырабын, саһыл түөкүн биһиги бырааһынньыкпытын буортулаан, ыҥырыы суруктарбын хайа тардыталаан кээспит. Кэлин, кэлин, миигин кытта бииргэ Саҥа дьылы көрсө барыаххайын. (Оҕолор еруен уену кытта харыйаны эргийэллэр, миэстэлэригэр баран олороллор)

Хаарчаана: Көрүн эрээ, биһиги кимнээххэ тиийэн кэллибит?

Уҥкүү «Аптаах палочка»  феялар кыргыттар.

Еруен уен: Үтүө күнүнэни аптаах Феялар! Мин доҕордорум, атастарым. Мин эһигити саҥа дьыллааҕы бырааһынньыкка ыҥырабын, саһыл түөкүн биһиги бырааһынньыкпытын буортулаан, ыҥырыы суруктарбын хайа тардыталаан кээспит. Кэлин, кэлин, миигин кытта бииргэ Саҥа дьылы көрсө барыаххайын.

Хаарчаана: Салгыы айаннаатыбыт. (Оҕолор хаарчаананы кытары харыйаны эргийэллэр, миэстэлэригэр баран олороллор), көрүн эрэ, ол биһиги доҕотторбут Гномиктар  сылдьаллар дии.

Үҥкүү «Гномик ункуутэ»

Еруен уен: Үтүө күнүнэни Гномиктар! Мин доҕордорум, атастарым. Мин эһигити саҥа дьыллааҕы бырааһынньыкка ыҥырабын, саһыл түөкүн биһиги бырааһынньыкпытын буортулаан, ыҥырыы суруктарбын хайа тардыталаан кээспит. Кэлин, кэлин, миигин кытта бииргэ Саҥа дьылы көрсө барыаххайын.

Хаарчаана: Чэйин эрэ доҕоттор кэлиҥ, кэлиҥ, бары бииргэ айанныаххайын. (оҕолор бары кэлэннэр  тураллар, «хоьоон  «О5олорго ёлка кэллэ дии».

(Ааны тоҥсуйаллар, Саһыл киирэн кэлэр)

Еруен уен: Биьиги бырааһынньыкпытыгар эн тоҕо мэһэйдээтин? Тоҕо кэллин?

Саьыл: Миигин баһаалыста-баһаалыста, бырастыы гынын эрэ…(ытыыр)

Еруен уен: Тоҕо? Бырааһынньыкпытын ыһан бараҥҥын,

Саьыл: Миигин бары сөбүлээбэттэр, бырааһынньыкка ыҥырбаттар. Биир да доҕорум суох, собус соҕотоҕун сылдьабын, ол иьин наар быракааһы оноробун .Сыыһа гыммыппын өйдөөтүм аны хаһан даҕаны албынныам, быракаас оҥоруом суоҕа миигин бырастыы гынын баһаалыста!!!

Еруен уен: оҕолор, саһылга итэҕэйэбит дуо? Бырастыы кынабыт дуо?

О5олор: Саһыл аны быракааһы оҥорбот буоллахына, биһиги эйигин бырастыы кынабыт.

Куһаҕан санааҕын киэр кыйдаан, үтүө сурэхтээх, бэрээдэктээх буолбуккунан  биьиги эйигин бырастыы гынабыт, кэл биһигини кытта бииргэ сана дьыллаа.

(Саһыл үэрэр ойуоккалыыр, чаһы тыаһыыр) 

Хаарчаана: Уаай, бырааһынньыкпыт буолан эрэр дии,  оҕолор биһиги бырааһынньыкпытыгар киммит тиийбэтий?

О5олор: Тымныы оҕонньор!

Хаарчаана: Бары бииргэ тымныы оҕонньорбутун ыҥыраххайын, тымныы оҕонньор, тымныы оҕонньор, тымныы оҕонньор!

(тымныы оҕонньор киирэн кэлэр)

Тымныы о5онньор: hO hO hO!!! Сана Дьылынан Сана дьолунан!!! Кэллим мин эьиэхэ ырыых ыраах Севернай полюстан, Сана дьылы бэлэхтээри, Сана дьылы уксэтээри. Чэйин эрэ эьээҕитигэр тымныы оҕонньорго туох кэһиилээххитий, туох бэлэмнээххитий?

Хаарчаана: Оҕолорбут эйиэхэ, бүгүн хоһоон бэлэх уунуохтара. (Сана дьыллааҕы монтаж хоһоон ааҕыыта)

Тымныы о5онньор: Оҕолорум олус да бэрккэ хоһоон аахтыгыт, биир сыл устата олус диэн улааппыыккыт. Мин эһигити кытта оонньуохпун баҕарабын.

Тымныы о5онньор:  Чэйин эрэ о5олоор бырааьынньыкпыт биир кэрэ кестуутэ суоъх эбит дии. Биир икки ус баай елкабыт умайыый! (Ёлка уота холбонор). Дьэ уонна оонньуоххайын.

ООННЬУУ  «ҮТҮЛҮК»  

Хаарчаана: Чэйин эрэ доҕоттор кэлиҥ, кэлиҥ, бары бииргэ тымныы о5онньорбутун кытта хороводтуоххайын эрэ. (оҕолор бары кэлэннэр төгүрүччү тураллар, «хоровод «Влесу родилась елочка».

Тымныы о5онньор: (ытыс таьынар): Олус диэн уордум, о5олорум чуордук да хоьоон аахтылар, ункууну да сатыыллар эбит. Чахчы да детсад улахан о5олоро диэххэ соп. Мин эмиэ сана дьылынан барыгытыгар кэьиилээх кэлбитим

(Подарок туттарыыта)

Тымныы о5онньор: Кэлэр сана сылга улаатанныт улахан белеххе тахса5ыт онон дьарыккытыгар болҕойон үчугэйдик үөрэнин, кыттын кун аайы уһуйааҥҥытыгар кэлэр буолун! Чэ, мин ыксаатым аны атын уһуйааҥҥа бардым эһиил көрсүэххэ диэри…

(Хаартыска5а туьуу, тымныы о5онньору атаарыы)