Аан дойдутааҕы муусука күнүгэр аналлаах нэдиэлэни түмүктүүр
улахан бөлөх оҕолоругар аналлаах аралдьыйыы «Эбээлиин бииргэбит».
Ксенофонтова Галина Кимовна,
музыкальный руководитель,
МБДОУ Детский сад №70 “Кэрэчээнэ”,
Республика Саха (Якутия), г. Якутск, с.Хатассы
Ыытааччы: Или-эйэни түстүүр, сомоҕолуур күүстээх Хотой Айыы араҥаччылаах , күhүҥҥү чэгиэн салгыннаах, оҕо күлүүтэ доҕуhуоллаах кэрэ күнүнэн, убаастабыллаах ыалдьыттар, оҕолор уонна дьүүллүүр сүбэ! Бүгүҥҥү Муусука нэдиэлэтин түмүктүүр аралдьыйыыбытын аныыбыт биһиги муусука курдук уйаҕас сүрэхтээх, нарын кэрэ эбээлэрбитигэр уонна кинилэр тапталлаах сир симэҕэ сиэннэригэр! Муусука күнэ биһиги саргылаах сахабыт сиригэр ытык саастаах дьоммут эһээлэрбит, эбээлэрбит күннэрин кытары алтыспыта.
Дьол-соргу тосхойдун
Айхал-мичил эҥэрдэстин,
Саргы-дьаалы аҥардастын
Өрөгөй талаан үөрдүстүн.
Айыыhыт алгыhын курдук
Амарах санааланын,
Иэйиэхсит эҕэрдэтин курдук
Эйэҕэс сурэхтэниҥ диэн алгыс тылларынан дьоро тэрээһиммитин саҕалыыбыт!
Оҕолоор, бу нэдиэлэни быһа туох күнүн бэлиэтээтибитий, тугу иһиттибитий, туох саҥаны биллибитий? Сөп, маладьыастар! Бу нэдиэлэҕэ биһиги Аан дойдуга барытыгар ыытыллар Муусука күнүн бэлиэтии сылдьабыт. Онтон бүгүн, түмүктүүр аралдьыйыыбытыгар мустан кэлэн турабыт. Бүгүҥҥү көрдөөх күрэхпит саҕаланыан иннинэ күндү көрөөччүлэр этиҥ эрэ, ханнык баҕар көрүүгэ саамай тутаах кимий? Биллэн турар сыаналыыр сүбэ. Онон күрэхпит саҕаланыан иннинэ сыаналыыр сүбэни кытары билсиэҕиҥ. (Жюрины билиһиннэрии.)
- Николаева Гюльнара Ивановна
- Нестерова Татьяна Юрьевна
- Мокрощупова Сардана Артуровна
Чэйиҥ эрэ, доҕоттоор, сэргээҥ, болҕойун! Бүгүҥҥү кэрэ кэм туоһута буолун! “Эбэбинээн бииргэбин күрэххэ кыттыахтара: “Күнчээнэ” бөлөхтөн Федорова Полина эбээтинээн Афанасьева Ирина Семеновналыын;
- «Мичээр» бөлөхтөн Габышева Эмма эбээтинээн Габышева Галина Константиновналыын;
- «Туллукчаан» бөлөхтөн Милена эбээтинээн Степанида Михайловналыын;
- «Кэнччэри» бөлөхтөн Иванова Диана эбээтинээн Иванова Светлана Евгеньевналыын;
- «Сулусчаан» бөлөхтөн Саввина Мичийэ эбээтинээн Саввина Людмила Степановналыын;
- «Кэскил» бөлөхтөн Чикачев Харысхан эбээтинээн Семенова Надежда Николаевналыын.
Кыттааччыларбытын кэмэ суох ытыспыт тыаһынан арыаллаан дьоро күммүт дьоллоох туонатыгар көрсүөҕүн!
(Муусука доҕуһуолунан ааттаммыт эбээлээх оҕо тахсан иһэллэр, сцена ортотугар тураллар онтон анаммыт олоппосторго олороллор.)
Бастакы түһүмэхпитин саҕалыахпыт иннинэ, кыттааччыларбыт сэрэбиэй быһыытынан хаһыс кытталларын быһаарыахпыт. (Кыттааччылар биирдиилээн кэлэн сыыппаралары талаллар уонна миэстэлэригэр баран олороллор.)
Сахаларга киһи кэпсэтэн, ынах маҕыраһан билсэр диэн баар. Ол сиэринэн кыттааччыларбыт өрөөбүт уостарын өһүлэн, хоммут уостарын хонуннаран бэйэлэрин билиһиннэрэллэригэр сылаас ытыспыт тыаһынан көҥүллэ биэриэҕин!
- Түһүмэх “Киһи кэпсэтэн билсэр”- (Күрэх кыттыылаахтара биирдиилээн тахсан бэйэлэрин билиһиннэрэллэр, видеопрезентациянан көрдөрүөхтэрин сөп.)
Детсадпыт кэрэкэтиэн,
Киниэхэ тэҥ суох ини,
Көрдөөх олохпутун
Үөрэ-көтө туойабыт.
- Ырыа «Кэрэчээнэ уһуйаан»-толорор «Сулусчаан» гр.кырг.
- Түһүмэх “Таайтарыылаах таайбараҥ”
Иккис түһүмэхпитигэр киирэбит. Билигин мин эһиэхэ дьоҕус таайбараҥ таайтарыахпыт. Ким эппиэти таайбыт сыыппараҕытын уунаргытыгар көрдөһөбүт. Бастаан эбээлэргэ ыйытык, онтон сиэннэр. (Наҕыл муусука доҕуһуолугар кыттааччылар боппуруостарга эппиэттииллэр.)
Таайбараҥ
| Эбээлэргэ | Сиэннэргэ |
| 1.Сахаларга аан бастакы саха муз.инструменын ким диэн ааттыыбытый? (хомус) | 1. Оҕоҕо аналлаах бастакы тыастаах-уустаах инструмент? (погремушка) |
| 2.Аан дойдуга биллэр саамай улахан муз.инстр.(орган) | 2. Геометрическай быһыылаах муз.инструмент. (треугольник) |
| 3.Көҥдөй, икки өттүнэн тириинэн бүрүллүбүт тиит мас, охсорго анаан былаайахтаах саха муз.инстр. (күпсүүр) | 3. «Деревня Простоквашино» ойуулукка Кот Матроскин ханнык муз.инстр.оонньууруй? (гитара) |
| 4. Ньолбуһах быһыылаах, ойоҕоһо мас, тириинэн тиириллибит, охсорго анаан былаайахтаах саха былыргы муз.инстр. (дүҥүр) | 4. Ханнык ойуулук геройа пляжка күн анныгар загардыы сытан ыллыырын сөбүлүүрүй? (черепаха) |
| 5. Саха ырыатыгар саамай чугас муз.дорҕоону үөскэтэр, мастан ньолбуһах биитэр төгүрүк гына хаһан оҥоһуллубут, ортотунан төгүрүк дьөлөҕөстөөх, кыллаах саха муз.инстр. (кырыымпа) | 5. Пианиноҕа оонньуур музыкааны ким диэн ааттыылларый? (пианист) |
| 6. Тэтиҥ мастан суоран оҥоһуллубут, икки өттүгэр тутаахтаах, тыаһыырыгар анаан кыракый туораах мастары иилбиттэр, саха норуотун инструмена. (Дьаҕа) | 6. Карабас Барабас сөбүлүүр муз.инструмена? (труба) |
| 7. Хомуот саҕа улахаммын, саҥарар саҥам муусука. Үрүҥ-хара саарпыктаахпын, ону сабар хаппахтаахпын. (пианино) | 7. Ханнык сибэкки мусукаалынай ааттааҕый? (колокольчик) |
| 8. Элбэх инструмент бииргэ оонньуура туох диэн ааттанарый? (симфонический оркестр) | 8.Тимир курдаах, тирии сирэйдээх, тыаһаан бардахпына саллааттыы хаамыан. (барабан) |
Үһүс түһүмэххэ, биһиги эбээлэрбит сиэннэрин кытары төһө өйдөһөллөрүн тургутуохпут
3 түһүмэх «Өйдөһүү». Быйылгы сыл үлэ сылынан биллэриллибит. Биһиги оҕолорбут эбээлэрэ бары араас идэлээх, үлэ күүстээҕин үлэлээбит дьон. Билигин сиэннэргэ ханнык эмэ идэ туһунан карточка биэрэбит, оҕолор эбээлэригэр хартыынаҕа уруһуйдаммыт идэни саҥарбакка эрэ хамсанан көрдөрүөхтэрэ.Ону эбээ таайыахтаах. Кимнээх түргэнник өйдөһөр эбиттэрий? (Сиэннэргэ идэ уруһуйдаах карточка бэриллэр. Оҕолор саҥарбакка эрэ хамнанан эбээлэригэр быһаарыахтаахтар, эбээлэр идэ аатын билэн этиэхтээхтэр. Хайа паара түргэнник өйдөһөр эбитий. Карточкалар: продавец, балерина, бухгалтер буолуон сөп.)
Үҥкүүлүүрү сатыыбын,
Үҥкүүлүүрү таптыыбын,
Илиилэрим кынаттар,
Атахтарым туйахтар.
- Үҥкүү «Виноватая тучка»– толорор «Кэскил» гр кырг.
Төрдүс түһүмэххэ биһиги кыттааччыларбыт төһө элбэх ырыаны билэллэрин көрүөҕүн, истиэҕин. Бары күөх экраны көрөбүт..
- Түһүмэх «Ырыа матыыбын таай!». (Кыттааччылар экраны көрөн, мультик ырыаларын таайаллар. Күрэх кэнниттэн кыттааччылар аныгыс түһүмэххэ бэлэмнэнэ бараллар.)
Таптаатым муусука
Дьиэрэйэр ырыатын,
Үрдүктэн үрдүккэ
Дьолго кынаттыыр.
- Оркестр «Как в осеннем во лесочке»- толорор «Күнчээнэ» гр. уол.
Хайдахтаах курдук сырдык мичээринэн сыдьаайалларый биһиги кыттааччыларбыт! Хайдах курдук дохсун ытыс тыаһынан кинилэри көрсөллөрүй күндү көрөөччүлэрбит!
- түһүмэх «Ретро-мода-2023». (Кыттааччылар пааранан сиэттиһэн тахсан ретро-мода көрдөрөллөр. Күрэх кэнниттэн кыттааччылар аныгыс түһүмэххэ бэлэмнэнэ бараллар.)
Хас үүнэр үйэ, кэлэр кэм бэйэтэ ураты таҥастаах-саптаах, атыннык эттэххэ муодалаах буолар. Бу түһүмэххэ биһиги эбээлэрбит эдэр эрдэҕинээҕи таҥастарын сиэннэрин кытары көрдөрүөхтэрэ. Чэйиҥ эрэ, таҥара табатын курдук таҥныбыт, сир симэҕин курдук симэммит кыттааччыларбытын сэргэхтик сэргии сырдык мичээр сыдьаайдаах көрсүөҕүн!
Кыракый эрдэхтэн ыллыахха,
Кынаттаах ырыанан сылдьыахха,
Оччугуй эрдэхтэн үөрүөххэ
Оҕо саас кэрэтин билиэххэ.
- Ырыа «Мас ынах»– ыллыыр Афанасьева София.
Бүтэһик түһүмэхпитигэр ытык-мааны дьоннорбут сиэннэринээн, дьиэлэригэр толкуйдаан оҥорбут, муусыкалынай-дидактическай оонньууларын кэпсиэхтэрэ, оонньоон көрдөрүөхтэрэ.
- Түһүмэх «Муусыкалынай-дидактическай оонньуу». (Кыттааччылар дьиэлэригэр оҥорбут оҥоһуктарын кэпсииллэр, оонньоон көрдөрөллөр.)
Таптыыбын үтүөкэн эбэбин –
Сайаҕас санаалаах киhибин.
Таптыыбын үтүөкэн эбэбин –
Алгыстаах мааныта киhибин.
Дьоллоох буолуҥ! Оҕо курдук!
Саҥа тыллар сибэккилии!
Ыраас халлаан күнүн курдук
Сүрэхтэри үөрэрдии!
Дьүүллүүр сүбэ түмүк таһаарыар диэри, бары кыттааччылары, көрөөччүлэри ретро-дискотекаҕа ыҥырабыт. Бары үҥкүүлүүллэр! (Түмүк тахсар кэмигэр бары үҥкүүлүүллэр. Түмүк тахсыбытын кэннэ дьүүллүр сүбэ председателя сценаҕа тахсан кыайыылаахтары, номинациялары биллэрэр, грамоталарын, призтарын туттарар. Кыайыылаахтары кытары хаартыскаҕа түһүү.)
Ыраас күннээх халлааны, дьиэ кэргэҥҥитигэр или-эйэни, оҕо-сиэн тапталларын, чэгиэн-чэбдик доруобуйаны баҕаран туран сүhүөхтээх бэйэбит сүгүрүйэбит, барҕа махтал тылларын этэбит!
