Орто болоххо ыытыллыбыт аралдьытыы сынаарыйа: Ыам ыйын 18 кунэ Саха сиригэр “Ньургуьун кунэ!”
Стручкова Людмила Александровна,
воспитатель,
МБДОУ Детский сад №5 “Подснежник”,
Республика Саха (Якутия), Верхоянский улус, п. Батагай
Сыала –соруга: Сахабыт сирин кэрэ сибэккитин «Ньургуьун» хорсун сибэкки туьунан араас дьарыктаарга, хоьоон, ырыа, ункуу, оонньуу, бырайыак комотунэн билиилэрин кэнэтии; торообут айылгатын харыстыыр, айылга огото буолан сахалыы сиэрдээх киьи буола уунэригэр олук ууруу; билэ –коро сатыыр ба5атын уьугуннарыы.
Салайааччы: Үтүө сарсыарданан убаастабыллаах биир идэлээхтэрбит, ынырыылаах ыальыттар, күндү оҕолор.
2004 сылтан ыам ыйын 18 күнэ ньургуһун күнүнэн биллэриллибитэ.
Бу сүрдээх улахан суолталаах, төрөөбүт дойдубут айылҕатын харыстыырга, таптыырга үөрэтэр, сирдиир аналлаах «Акция» биир көрүҥэ буолар.
Сааскы маҥнайгы сибэкки – ньургуһун тоҥ буору тобулан күн диэки тардыһан куоҕайа тыллыыта, хоту дойду дьоно үөрэн – көтөн, ыраас санааны, истиҥ иэйиини үөскэтэн ньургуһун сибэкки күнүн бэлиэтиибит. Хоһооҥҥо хоһуйабыт, ырыаҕа ыллыыбыт.
Ыытааччы: Халыҥ хаары тобуланнар,
Харалдьыгы таһаараннар,
Үгүс үрүҥ ньургуһуннар
Үрдүк сиргэ муһуннулар.
1.Хоһоон «Ньургуһуну харыстааҥ» (бары)
Ыытааччы: Ньургуьуннар тыыллаллар,
Мин хонуубун толороллор,
Ньргуьунннар, ньургуьуннар
Сибэккилэр.
2.Хор «Кун бытархайа»
Салайааччы: Маннык кыра, нарын – намчы
Харса суоҕун бэркиһиибин,
Сырдыкка дьулуһааччы
Күүстээх буолар эбит диибин.
3.Үҥкүү Ньургуьуннар (кыргыттар Сиэйэ Уола ырыата «Ньургуьуммар»)
Ыытаааччы: Ханна да буоларын курдук, тоҥ сири тобулу анньан тахсар, саас аан маҥнайгынан «ньургуьун сибэкки» тыллар.
Бастакы ньургуһуҥҥа биһиги – сахалар, ырыаҕа ылланарын курдук, сүрдээҕин сүгүрүйэбит. Сааскы бастакы сибэкки туһунан элбэх хоһоон, ырыа,үҥкүү айыллар. Ордук биһиэхэ тыйыс кыһыннаах Саха сирин олохтоохторугар ньургуһун – олохпут инникигэ эрэлин, кэрэ кэхтибэт күүһүн туоһута буолар.
- Хоһоон «Маҥнайгы сибэкки» Слепцов Никита
Саха сиригэр ньургуһун 5 көрүҥэ үүнэр. Кини өҥө араас буолар. Сибэкки өҥө почва састаабыттан тутулуктаах буолар эбит.
Оонньуу: «Хомулугу хомуйуу» (ньургуьун сибэкки араастарын хомуйан таьаараллар).
5.Ырыа «Сааскы киэһэ» Руслан Кривошапкин тыллара, мелодията (Ньургуьун курдук кэрэчээн кыргыттар толорууларыгар)
Ыытааччы: Тоҥ буору тобулан тахсар бастакы сибэккибит «Кыһыл кинигэҕэ» киирбит буолан, дьон – сэргэ болҕомтолоох сыһыаны эрэйэр.
Ньургуьун сааьы аҕалар маҥнайгы нарын, хорсун сибэкки. Саамай тарҕам мыт өҥүнэн араҕас буолар, ол кэнниттэн көҕүрүмтүйэн көстөр өҥнөөх ньургуһун.
6.Хор «Хара сир устун» (педагогтар)
Салайааччы: Саха киһитэ былыр былыргыттан бэйэтин айылҕа оҕотунан ааҕынар. Кини ытыктыыр киһитин от – мас сүрдээх диэн мээнэҕэ эппэт. Бу курдук мустан «Тоҥ буору тобулан тахсар – хъорсун сибэкки «Ньургуһун» туһунан этэн тыынан, ыллаан – туойан аастыбыт.
Дом! Дом! Дом!
Бары: Харыстаан, харыстаан
Түөрүмэҥ, туурумаҥ
Ньургуһун, ньургуһуну!!!
Ыытааччы: Ньургуһуну харыстыахха, олорор сирбитигэр үүнэр тымныыттан толлубат, хорсун санааҕа кынаттыыр, кэрэҕэ сирдиир нарын – намчы сибэккини !
(Акцияҕа кыттыбыт педагогтарга, оҕолорго грамота туттарыы).
Аралдьытыы сценарыйын бэлэмнээтэ, ыытта Стручкова Людмила Александровна Баатагайдаагы 5№ «Ньургуьун» ого уьуйаанын иитээччитэ.
